W dniu 16 października 2025 r. o godz. 13.00, s. V, odbędzie się publikacja wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku w sprawie I ACa 154/24 dotyczącej powództwa o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z niesłusznym i bezprawnym postawieniem powodowi przez Prokuraturę Okręgową w Olsztynie zarzutów korupcyjnych.
W sprawie tej powód (pełniący w dacie postawienia mu zarzutów funkcję wójta jednej z gmin w województwie warmińsko-mazurskim), uzasadniając żądania pozwu twierdził, że na skutek rażącego zaniechania prokuratora prowadzącego sprawę i Sądu, które to organy w sposób błędny, z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, dały wiarę nieprawdopodobnym i nielogicznym pomówieniom, poniósł on uszczerbek na swoim dobrym imieniu i zdrowiu, utracił znaczną część wynagrodzenia, możliwość wykonywania funkcji wójta oraz kandydowania w kolejnych wyborach.
Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Prokuratora Okręgowego w Olsztynie i Prezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, kwestionując powyższe twierdzenia, wnosił o oddalenie powództwa w całości.
Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 18 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt I C 395/22 oddalił powództwo; zasądził od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratora Okręgowego w Olsztynie kwotę 703, 80 zł tytułem kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty oraz odstąpił od obciążenia powoda kosztami zastępstwa procesowego na rzecz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.
Z ustaleń Sądu Okręgowego wynikało, że powód jest od 2006 r. pełnił funkcję wójta Gminy K., położonej w województwie Warmińsko-Mazurskim. Dnia 31 stycznia 2017 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Olsztyn-Południe w Olsztynie delegowany do Prokuratury Okręgowej w Olsztynie postanowił przedstawić powodowi zarzuty tego, że w okresie od połowy miesiąca grudnia 2014 r. do listopada 2016 r. w D., działając w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem, pełniąc funkcję Wójta Gminy K., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej polegającej na zwiększeniu mu miesięcznego wynagrodzenia o kwotę 500 zł, udzielił korzyści majątkowych w łącznej kwocie 1.900 zł R.S. – pełniącemu funkcję publiczną Radnego w Radzie Gminy Kozłowo, w związku z pełnieniem tej funkcji, w zamian za głosowanie w Radzie Gminy za korzystną dla niego uchwałą nr IV/19/2014 z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie ustalenia wynagrodzenia Wójta Gminy K. wniosku dotyczącego przedmiotowego wynagrodzenia Wójta Gminy K. wniosku dotyczącego przedmiotowego wynagrodzenia oraz uchwałą nr III/14/2014 z 17 grudnia 2014 r. w sprawie wyrażenia zgody na bezprzetargowe oddanie w dzierżawę na rzecz Spółki E.K. całości infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej będącej własnością Gminy K. – tj. o przestępstwo z art. 229 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Następnie postanowieniem Prokuratora Prokuratury Rejonowej Olsztyn-Południe w Olsztynie delegowanej do Prokuratury Okręgowej w Olsztynie, z dnia 9 lutego 2017 r., zastosowano wobec powoda środek zapobiegawczy w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych – pełnienia funkcji publicznej Wójta Gminy K. oraz poręczenia majątkowego w postaci wpłaty kwoty 10.000 zł na konto Prokuratury Okręgowej w Olsztynie. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem z dnia 10 marca 2017 r. Sądu Rejonowego w Olsztynie, VII Wydział Karny, w sprawie o sygn. akt VII Kp 197/17, VII Kp 209/17. Ostatecznie wyrokiem Sądu Rejonowego w Nidzicy z dnia 18 lutego 2020 r. w sprawie o sygn. akt II K 197/17, uniewinniono powoda od popełnienia zarzucanych mu czynów, a wyrok ten Sąd Okręgowy w Olsztynie, VII Wydział Karny Odwoławczy, w sprawie o sygn. akt VII Ka 400/20 utrzymał w mocy.
Uwzględniając powyższe fakty Sąd Okręgowy po uprzednim odwołaniu się do przepisów art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 448 k.c. i 417 § 1 k.c. oraz art. 77 ust. 1 Konstytucji RP uznał, że działaniom pozwanego nie można przypisać cech bezprawności, która to przesłanka stanowił warunek sine qua non zasadności roszczenia zarówno z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jak i odszkodowania. Według Sądu Okręgowego jakkolwiek postępowanie przygotowawcze, w wyniku którego postawiono powodowi zarzuty, zastosowano środek zapobiegawczy w postaci zawieszenia w czynnościach wójta, było dla powoda dolegliwe, to jednakowoż miało w chwili dokonywania tychże czynności uzasadnione podstawy faktyczne i prawne. Organy ścigania przyjęły bowiem zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa od R.S. i zobowiązane były do ustalenia, czy rzeczywiście doszło do popełnienia przestępstwa. Jednocześnie decyzja prokuratora o zastosowaniu środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach wójta, podzielona następnie przez Sąd Rejonowy w Olsztynie, który nie uwzględnił zażalenia podejrzanego, była oparta na obciążającym powoda materiale dowodowym. I nic w tym zakresie - zdaniem Sądu Okręgowego - nie zmienia fakt, że Sąd karny uniewinnił powoda od zarzucanych mu czynów. Prawomocny wyrok uniewinniający powoda nie powoduje bowiem, że wcześniej wydane przez organy ścigania i Sądy postanowienia należy uznać za bezprawne. Reasumując, skoro działaniom pozwanego nie można było zarzucić bezprawności, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się podstaw do uznania odpowiedzialności Skarbu Państwa i uwzględnienia powództwa zarówno w zakresie roszczenia o zadośćuczynienie jak i odszkodowanie.
Sąd Okręgowy ocenił, że brak było również podstaw do uwzględnienia roszczenia powoda na zasadach ogólnych odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa, opartych na art. 4172 k.c., który stanowi, że jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności wskazują, że wymagają tego względy słuszności. W niniejszej sprawie powód nie wykazał bowiem, aby za uwzględnieniem żądania zadośćuczynienia przemawiały względy słuszności. Tym bardziej, że powód przekazał środki pieniężne na rzecz radnego, a wyjaśnienia powoda w postępowaniu karnym od początku nie były konsekwentne.
Sąd Apelacyjny rozpoznaje apelację wniesioną przez powoda, który domaga się zmiany wyroku i uwzględnienia powództwa w całości.