W dniu 16 października 2025 r. Sąd Apelacyjny w sprawie I ACa 154/24 dotyczącej  powództwa o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z niesłusznym i bezprawnym postawieniem powodowi przez Prokuraturę Okręgową w Olsztynie zarzutów korupcyjnych wydał wyrok oddalający apelację powoda od wyroku oddalającego powództwo. 

W ustnych motywach Sąd Apelacyjny przypomniał, że istotnie, orzeczenia wydane w toku postępowania karnego w sytuacji gdy ani Kodeks postępowania karnego, ani inne przepisy nie przewidują odrębnego reżimu odpowiedzialności Skarbu Państwa, mogą być kwestionowane w postępowaniu cywilnym. Tym niemniej podstawą żądania w takiej sytuacji nie jest art. 417¹ § 1 i 2 k.c. (jak tego chciała strona powodowa), ale art. 417 § 1 k.c., co oznacza, że prawomocny wyrok uniewinniający powoda od zarzucanych mu w postępowaniu karnym czynów nie jest prejudykatem stwierdzającym bezprawność działania Skarbu Państwa (prokuratury, sądu). W konsekwencji w niniejszej sprawie sąd musiał samodzielnie zbadać i ocenić, czy orzeczenia prokuratury oraz sądu karnego były bezprawne (niezgodne z prawem).

Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, że ocena przesłanki niezgodności z prawem orzeczeń wydanych w niniejszej sprawie dokonana przez Sąd Okręgowy była prawidłowa. Akta postępowania karnego wskazywały bowiem, że uznanie przez organy ścigania uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa przez powoda mieściło się w granicach prawidłowej (na tamten moment) oceny materiału dowodowego.  Ta ocena nie może być więc uznana za niezgodną z prawem. Podobnie – zdaniem Sądu Apelacyjnego - rzecz się ma z postanowieniem o zastosowaniu wobec powoda środka zapobiegawczego polegającego na zawieszeniu w czynnościach wójta. Skoro bowiem uzasadnione było (w granicach oceny materiału dowodowego dopuszczalnej prawem) przyjęcie, że powód udzielił korzyści majątkowej, to uzasadnione było również przyjęcie przesłanki obawy matactwa przy zastosowaniu środka zapobiegawczego. W konsekwencji według Sądu Apelacyjnego zarówno Prokurator stosujący środek zapobiegawczy, jak i sąd odmawiając uwzględnienia zażalenia na postanowienia prokuratora, nie działali niezgodnie z prawem (w tym znaczeniu, że wydanie przedmiotowych orzeczeń nie stanowiło oczywistego i rażącego naruszenie prawa). W konsekwencji podstawowa przesłanka odpowiedzialności Skarbu Państwa w sprawie nie zaistniała, a to wyklucza przyjęcie odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie art. 417 k.c., jak też za naruszenie dóbr osobistych na podstawie art. 448 k.c.  

Sąd Apelacyjny zgodził się również z Sądem Okręgowym w zakresie, w jakim ten nie zastosował alternatywnej podstawy odpowiedzialności Skarbu Państwa wywodzonej z art. art. 417² k.c. i opartej na założeniu, że mimo zgodnego z prawem działania Skarbu Państwa, odpowiada on za szkodę na zasadzie słuszności. Sąd odwoławczy zwrócił uwagę, że jest to odpowiedzialność na zasadzie wyjątku, a wyjątków nie można interpretować rozszerzająco. Przyjmując nawet za prawdziwe twierdzenia powoda o skutkach dla jego zdrowia postępowania karnego, to w ocenie Sądu drugiej instancji, nie były one na tyle dolegliwe i ponadstandardowe, aby uznać, że mieliśmy do czynienia z sytuacją wyjątkową, gdzie względy słuszności przemawiają za naprawieniem szkody, mimo że Skarb Państwa działał zgodnie z prawem.

Reasumując, zdaniem Sądu Apelacyjnego, zaskarżony wyrok był prawidłowy, a apelacja w całości niezasadna.

Wyrok jest prawomocny. Powodowi przysługuje od niego skarga kasacyjna.