Sąd Apelacyjny w Białymstoku

Dyrektor Sądu Apelacyjnego w Białymstoku na podstawie art. 3b ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 577) w związku z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 stycznia 2008 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu przeprowadzania konkursów na staż urzędniczy w sądzie i prokuraturze (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 400) oraz Ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1244) organizuje w drodze konkursu nabór kandydatów na płatną praktykę absolwencką w Sądzie Apelacyjnym w Białymstoku.

Dyrektor Sądu Apelacyjnego w Białymstoku na podstawie art. 3b ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 577) w związku z §2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 stycznia  2008r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu przeprowadzania konkursów na staż urzędniczy w sądzie i prokuraturze (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 400) organizuje w drodze konkursu nabór kandydatów na staż urzędniczy – docelowo na  stanowisko technika informatyka w Oddziale Informatycznym Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z miejscem wykonywania obowiązków służbowych w Sądzie Rejonowym w Sokółce.

W dniu 31 lipca 2025 r. odbyła się publikacja w sprawie I ACa 483/25 z powództwa pełnoletniej już powódki, reprezentowanej – z uwagi na swe całkowite ubezwłasnowolnienie – przez matkę jako opiekuna prawnego. W ramach wytoczonego powództwa powódka domagała się od pozwanego Zespołu Opieki Zdrowotnej w N. zasądzenia na jej rzecz kwoty 2.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 2.000 zł tytułem comiesięcznej renty z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Podstawę faktyczną tych roszczeń stanowiła wadliwie przeprowadzona w dniu 18 czerwca 2001 r. przez personel medyczny w Szpitalu w N. akcja porodowa, w wyniku której urodziła się powódka. Poród został  odebrany przez niewystarczająco wykwalifikowanego i doświadczonego lekarza, który – pomimo wskazań do wykonania cesarskiego cięcia z uwagi na miednicowe ułożenie płodu – zdecydował się na podanie oksytocyny i wywołanie porodu siłami natury. W rezultacie doszło do zaklinowania się noworodka w kanale rodnym i kilkuminutowego niedotlenia mózgu, co  skutkowało uszkodzeniem układu nerwowego w postaci dziecięcego porażenia mózgowego i padaczki. Obecnie powódka ma 24 lata i jest kompletnie zdana na pomoc osób trzecich (nie korzysta samodzielnie z łazienki, ma problem z samodzielnym przeżuwaniem pokarmów i chwytaniem przedmiotów w dłonie). Rokowania na przyszłość nie są pomyślne,  nie dają szans na poprawę  stanu zdrowia.

Sąd Apelacyjny oddalił apelację pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 31 października 2024 r. (sygn. akt I C 1048/24), którym Sąd pierwszej instancji częściowo uwzględnił powództwo zasądzając na rzecz powódki kwotę 2.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kwotę 1.650 zł miesięcznie tytułem renty wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Sąd Apelacyjny w ustnych motywach swego wyroku wskazał, że co do zasady podziela ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, ale odmiennie ocenia sporną między stronami kwestię przedawnienia roszczeń powódki, jako że strona pozwana trafnie zarzuciła w swej apelacji błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 442 k.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, która weszła w życie z dniem 10 sierpnia 2007 r. i uchyliła art. 442 k.c. wprowadzając w jego miejsce nowy art. 442¹ k.c.). Sąd Apelacyjny jednocześnie zaznaczył, że odmienna ocena przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie nie mogła skutkować korzystnym dla strony pozwanej rozstrzygnięciem.

Sąd drugiej instancji wskazał, że zgodnie z treścią poprzednio obowiązującego przepisu (art. 442 k.c.) - roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulegało przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawniało się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę (art. 442 § 1 k.c.). Jeżeli zaś szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulegało przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia (art. 442 § 2 k.c.). Zgodnie natomiast z brzmieniem nowo dodanego art. 442¹ § 4 k.c. (po uchyleniu art. 442 k.c.) – przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności. Co istotne, zgodnie z art. 2 wspominanej ustawy nowelizacyjnej z dnia 16 lutego 2007 r. – do roszczeń, o których mowa w art. 442 k.c., powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy, a według przepisów dotychczasowych w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, zastosowanie znajduje nowy art. 442¹ k.c.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, interpretacja przedstawiona przez Sąd Okręgowy polegająca na przyjęciu, że w dacie wejścia w życie ustawy nowelizującej, roszczenia powódki nie były jeszcze przedawnione, gdyż nie upłynął termin dziesięcioletni wskazany w art. 442 § 1 zd. 2 k.c. jest nieuzasadnionym uproszczeniem problemu przedawnienia. Takie rozumienie terminu przedawnienia odrywa bowiem termin dziesięcioletni od trzyletniego, który – według art. 442 § 1 zd. 1 k.c. - rozpoczyna się z datą, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. W okolicznościach niniejszej sprawy nie ulegało zaś wątpliwości, że rodzice powódki dowiedzieli się o uszczerbku na jej zdrowiu oraz o osobie za to odpowiedzialnej niezwłocznie po porodzie. Co do zasady zastosowanie winien zatem znaleźć termin trzyletni wskazany w art. 442 § 1 zd. 1 k.c., co uzasadniałoby przyjęcie, że roszczenie powódki przedawniło się przed datą wejścia w życie wspomnianej nowelizacji (przedawnienie nastąpiło z dniem 18 czerwca 2004 r. a nowelizacja weszła w życie z dniem 10 sierpnia 2007 r.). Niemniej jednak, Sąd Apelacyjny uznał, że w okolicznościach niniejszej sprawy zastosowanie winien znaleźć termin dziesięcioletni wskazany w art. 442 § 2 k.c. (w brzmieniu sprzed nowelizacji), zgodnie z którym - jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Sąd odwoławczy w tym kontekście zaznaczył, że w sprawie niniejszej nie toczyło się uprzednio żadne postępowanie karne względem członków personelu medycznego pozwanego Zespołu Opieki Zdrowotnej, wobec czego sąd cywilny – na potrzeby oceny kwestii przedawnienia – był władny poczynić własne ustalenia co do popełnienia przestępstwa na szkodę powódki. Sąd cywilny w takiej sytuacji samodzielnie bada czy dany czyn sprawcy stanowi zbrodnię lub występek.  Mając to na uwadze, Sąd Apelacyjny uznał, że czyn sprawcy szkody (lekarza przyjmującego poród) stanowił występek z art. 156 § 1 pkt 2 w zw. z § 2 k.k., tj. nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci innego ciężkiego kalectwa. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, wszystkie znamiona strony przedmiotowej i podmiotowej tego występku (wina nieumyślna lekarza w postaci niedbalstwa) zostały spełnione.  Z opinii biegłego z zakresu neonatologii jednoznacznie wynikało, że według ówczesnych wskazań medycyny (wiedza i praktyka) poród należało rozwiązać cięciem cesarskim, jako że ponad 80% takich przypadków (powikłania związane z miednicowym ułożeniem płodu) kończyło się właśnie w taki sposób. W sprawie niniejszej, odebranie porodu siłami natury wymagało odpowiednich umiejętności i doświadczenia osoby odbierającej poród albo chociażby asysty bardziej doświadczanego położnika. Tymczasem lekarz przyjmujący poród w niniejszej sprawie nie miał ukończonego pełnego cyklu szkolenia.

Przyjmując zatem, że zastosowanie w sprawie znajduje art. 442 § 2 k.c., Sąd Apelacyjny uznał, że skoro roszczenia powódki w dacie 10 sierpnia 2007 r. nie były przedawnione (według treści art. 442 § 2 k.c. przedawnienie nastąpiłoby 18 czerwca 2011 r.), to zastosowanie wobec niej znajduje termin przewidziany w nowym art. 442¹ k.c., a zatem dwa lata od uzyskania pełnoletności (§ 4). Ponieważ powódka uzyskała pełnoletność w dniu 18 czerwca 2021 r. a pozew o zadośćuczynienie i rentę wpłynął do Sądu Okręgowego przed tą datą – roszczenia powódki jako nieprzedawnione podlegały merytorycznemu rozpoznaniu. 

Sąd Apelacyjny podzielił przy tym ocenę Sądu Okręgowego co do odpowiedniości zadośćuczynienia z art. 445 § 1 k.c. w kwocie 2.000.000 zł oraz stosownego wyważenia renty z art. 444 § 2 k.c.

Wyrok jest prawomocny, ale pozwanemu przysługuje od niego skarga kasacyjna.

W dniu 29 lipca 2025 r. o godz. 13:00, s. II, Sąd Apelacyjny rozpozna sprawę I ACa 1461/23 o zapłatę kwoty 126.524,10 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 maja 2023 r. do dnia zapłaty dochodzonej od ubezpieczyciela tytułem uzupełniającego żądania odszkodowawczego w związku z uszkodzeniem pojazdu marki Maserati Levante S Gransport – objętego polisą ubezpieczeniową auto-casco (AC).

Powódka w pozwie skierowanym przeciwko zakładowi ubezpieczeń domagała się zapłaty na swą rzecz wyżej wymienionej sumy twierdząc, że w okresie objętym umową ubezpieczenia AC, tj. w dniu 18 grudnia 2019 r. posiadany przez nią samochód marki Maserati Levante S Gransport około godz. 22:20 w Warszawie uderzył przodem w słup oświetleniowy, co doprowadziło do poważnego uszkodzenia pojazdu. Powódka celem likwidacji szkody pozostawiła rozbite auto u dealera oraz ASO Maserati należącego do sieci naprawczej pozwanego zakładu ubezpieczeń. W związku z tym zdarzeniem, pozwany wypłacił powódce na podstawie własnych kalkulacji (nieuwzględniających cen części oryginalnych a wyłącznie ceny części zamiennych) łącznie kwotę 144.631,77 zł brutto. Jednak po kolejnych dodatkowych oględzinach i badaniach pojazdu w postępowaniu likwidacyjnym, kalkulację naprawy ustalono na kwotę 262.457,57 zł z uwagi na potrzebę wymiany kompletnego silnika na nowy. Jednocześnie zastrzeżono, że koszt ten może wzrosnąć, jeśli po wyjęciu silnika i odłączeniu go m.in. od automatycznej skrzyni biegów wyjdą na jaw niewidoczne i niestwierdzone dotąd uszkodzenia. W związku z powyższym, powódka wstrzymała się z naprawą i wezwała pozwanego do zapłaty na jej rzecz brakującej sumy stanowiącej różnicę między kwotą wypłaconą w postępowaniu likwidacyjnym a należną według kalkulacji sporządzonej przez ASO Maserati.

Pozwany odmówił zapłaty twierdząc, że pokrył już koszty niezbędnej naprawy, rozliczając powstałą szkodę jako szkodę częściową. W odpowiedzi na pozew wnosił zaś o oddalenie powództwa w całości podnosząc, że uszkodzony silnik nie kwalifikuje się do wymiany na nowy, ale do naprawy. W związku z powyższym zarzucił powódce zawyżenie wysokości odszkodowania.  

Sąd Okręgowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 26 maja 2023 r. w sprawie I C 315/21 uwzględnił powództwo w całości zasądzając od pozwanego na rzecz powódki kwotę 126.524,10 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 maja 2023 r. do dnia zapłaty oraz przyznał jej pełny zwrot kosztów procesu w wysokości 8.400 zł.

Z ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Okręgowy wynikało, że powódka zawarła ze stroną pozwaną umowę ubezpieczenia samochodu osobowego marki Maserati Levante S Gransport na okres od 22 czerwca 2019 r. do 5 czerwca 2020 r. Zakres ubezpieczenia obejmował m.in. odpowiedzialność auto-casco (AC) w pełnym wariancie (serwisowym), na sumę ubezpieczenia w wysokości 461.980 zł. Integralną część umowy ubezpieczeniowej stanowiły Ogólne Warunki Ubezpieczenia Auto Casco (OWU AC). Zgodnie z zawartymi tam zapisami - zakres ubezpieczenia obejmował szkody polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie pojazdu, jego części lub wyposażenia, wskutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego w okresie ubezpieczenia, przy czym koszty naprawy pojazdu w wariancie serwisowym miały być ustalane na podstawie cen części oryginalnych, przy uwzględnieniu sposobu naprawy pojazdu w wybranym przez ubezpieczonego warsztacie wykonującym naprawę oraz w oparciu o zasady zawarte w systemie Audatex, Eurotax lub DAT. Zakład ubezpieczeń, w celu ustalenia  wysokości odszkodowania, wymagał przy tym przedstawienia przez ubezpieczonego rachunków lub faktur VAT dotyczących robocizny, części zamiennych, materiałów lakierniczych i normaliów, co oznacza, że koszty naprawy w pierwszej kolejności miał ponieść ubezpieczony, a dopiero później – na podstawie przedstawionych przez niego dokumentów – zakład wypłacał mu odszkodowanie. W razie niespełnienia tego warunku przez ubezpieczonego, zakład wypłacał mu jedynie bezsporną część odszkodowania ustaloną na podstawie własnej wyceny sporządzonej w oparciu o zasady zawarte w systemie Audatex, Eurotax lub DAT.

Sąd Okręgowy w celu ustalenia faktycznej wysokości należnego powódce odszkodowania przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu wyceny szkód samochodowych, który stwierdził, że koszt naprawy tego rodzaju pojazdu wynosi 271.155,87 zł. Biegły oparł swe wyliczenia na cenach możliwie aktualnych (z 2023 r.), a nie na cenach z daty zdarzenia (2019 r.) – jak oczekiwał ubezpieczyciel.

Mając na względzie powyższe ustalenia, Sąd Okręgowy uznał, że powództwo – oparte na normie z art. 805 § 1 i 2 k.c. – jest zasadne w całości. Zdaniem Sądu umowa stron została tak skonstruowana, że w przypadku braku wykonania naprawy bądź nieprzedstawienia rachunków za naprawę, ubezpieczony nie miał w zasadzie możliwości, by odszkodowanie zostało wyliczone w oparciu o wariant wybrany przez niego przy zawieraniu umowy ubezpieczenia. W tym kontekście Sąd zaznaczył, że wybrany przez powódkę wariant serwisowy likwidował szkodę z uwzględnieniem cen części oryginalnych i rynkowych stawek robocizny, ale tylko w przypadku przedstawienia przez nią rachunków lub faktur dotyczących robocizny, części zamiennych i materiałów - przy czym tego rodzaju zastrzeżenie odnośnie rachunków lub faktur nie zostało przewidziane wprost przy wariancie serwisowym, ale jedynie na zasadzie mało czytelnego odesłania. W sytuacji braku faktur lub rachunków, ubezpieczyciel przechodził automatycznie na sposób likwidacji szkody właściwy dla niższego wariantu ubezpieczenia, co było niekorzystne dla ubezpieczonego. W rozpoznawanej sprawie nie ulegało przy tym wątpliwości, że powódka nie przedstawiła ubezpieczycielowi rachunków lub faktur dotyczących robocizny, części zamiennych i materiałów. 

Sąd Okręgowy uznał w rezultacie, że sporne zapisy OWU AC stanowią postanowienia niedozwolone w rozumieniu art. 385¹ § 1 k.c. w zakresie wykluczającym wariant serwisowy do ustalenia odszkodowania tylko z tego względu, że konsument nie przedstawił rachunków czy faktur dokumentujących naprawę auta. Sąd podkreślił, że zasadą jest, iż obowiązek naprawienia szkody nie jest zależny od tego, czy poszkodowany naprawi auto. Poszkodowany nie musi bowiem wykorzystywać swoich środków celem naprawy auta. Należne mu odszkodowanie obejmuje uszczerbek majątkowy, jaki poniósł w momencie powstania szkody, równy kwocie potrzebnej do przywrócenia auta do stanu poprzedniego. Uzależnianie ustalenia wysokości szkody od przedstawienia rachunków bądź faktur kształtuje prawa ubezpieczonego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interes. W rezultacie Sąd przyznał rację powódce, która - zważywszy na spór pomiędzy stronami dotyczący zakresu uszkodzeń (tj. wymiany silnika) oraz informacji z ASO Maserati, że ustalony koszt naprawy na kwotę 262.457,57 zł, może finalnie wzrosnąć - wstrzymała się z decyzją o naprawie pojazdu. Zdaniem Sądu, konsument/poszkodowany ma prawo czekać na wypłatę odszkodowania i naprawić auto po tym zdarzeniu, albo też go w ogóle nie naprawiać (art. 80 § 2 pkt. 1 w zw. z art.  817 § 1 k.c.). Okoliczność zatem braku naprawy nie może wpływać na wysokość odszkodowania. Interes ubezpieczonego polega na uzyskaniu odszkodowania w pełnej wysokości, o jakiej mowa w art. 361 k.c., i efekt taki chciała też osiągnąć powódka decydując się na wariant serwisowy, a zatem wymagający zapłaty znacznie wyższej składki. Tymczasem sposób wyliczenia odszkodowania zastrzeżony przez pozwanego doprowadził do nieadekwatności świadczenia w stosunku do zapłaconej składki.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją pozwany.