W dniu 24.06.2020r., godz. 14.20, s. II Sąd Apelacyjny rozpozna apelacje skazanego, któremu Sąd Okręgowy w Białymstoku nie przyznał żądanego zadośćuczynienia (sygn. akt I ACa 766/19).
Powód domagał się od pozwanego na swoją rzecz kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku z naruszeniem jego praw konsumenckich, w tym prawa wyboru towaru i jego zakupu o prawidłowo wyliczonej wadze, jak również dóbr osobistych w postaci godności oraz kwoty 50.000 zł na rzecz Zespołu Placówek Opiekuńczo – Wychowawczych w Z. Uzasadniając swoje stanowisko podniósł, że pracownicy pozwanego – w ramach prowadzonej na terenie Aresztu Śledczego w H., gdzie odbywał karę pozbawienia wolności, kantyny - odmawiali mu oraz odwiedzającym go osobom zakupu artykułów spożywczych o całkowitej wadze przekraczającej 6 kg, także pączków, suplementów diety dostosowanych do jego preferencji oraz nieodtłuszczonego mleka w proszku, wliczali w skład wagi zbywanego towaru opakowania, a przy tym lekceważyli zgłaszane reklamacje i uwagi, w sposób uporczywy i złośliwy naruszali jego godność oraz prawa konsumenckie. Zachowania opisywane wyżej wywołały u niego poczucie bezsilności, bezradności i niemożności skutecznego wyjaśnienia sprawy oraz dokonania określonych zakupów. W jego ocenie, nie zachodzi jakakolwiek okoliczność usprawiedliwiająca działanie pozwanego.
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, kwestionując w całości zgłoszone roszczenia, zarówno co do zasady, jak i wysokości. Wskazał, że wszelkie normy i zasady dotyczące ilości, gramatury i pojemności sprzedawanych towarów w prowadzonych przez pozwaną kantynach określa wewnętrzny porządek jednostek penitencjarnych, w związku z czym roszczenia nie powinny być kierowane pod adresem pozwanej, a Skarbu Państwa, nie zaś podmiotu zajmującego się obsługą techniczną punktów sprzedażowych.
Oddalając powództwo Sąd Okręgowy wskazał, że w okolicznościach sprawy brak jest dowodów, aby przedsiębrane przez pozwanego czynności pozostawały sprzeczne z prawem i mieściły się w katalogu, szeroko rozumianego, naruszenia dóbr osobistych czy konsumenckich. Nie sposób doszukać się w działaniach firmy zarządzającej kantyną bezprawności, a więc przesłanki wymaganej dla udzielenia podmiotowi żądanej ochrony w trybie art. 24 k.c. Sam zaś fakt niezapewnienia pełnej gamy produktów w ramach prowadzonego punktu handlowego nie determinuje uwzględnienia powództwa – odmienne przyjęcie prowadziłoby do sytuacji, w której pozwany trudniący się sprzedażą artykułów spożywczych każdorazowo ponosiłby odpowiedzialność za ewentualną szkodę / krzywdę w sytuacji gdy konsument, pragnący skorzystać z przedstawionej oferty, nie znalazłby określonego produktu, na który w danym momencie miał ochotę, co pozostaje także w sprzeczności z podstawowymi zasadami przedsiębiorczości, takimi jak:
1. gospodarność - maksymalny stopień realizacji celu osiąga się postępując w ten sposób, aby przy danym nakładzie środków otrzymać maksymalny stopień realizacji celu albo postępując tak, aby przy danym stopniu realizacji celu użyć minimalnego nakładu środków;
2. rentowność – otrzymanie nadwyżki swoich nakładów na produkcję po jej sprzedaży;
3. rachunek ekonomiczny – sposób mierzenia nakładów i efektów działalności, który sprzyja podejmowaniu optymalnych decyzji zmierzających do maksymalnych efektów użytkowych.
Powyższe oznacza, że wyłącznie pozwany decyduje o dostępności określonych produktów w ramach prowadzonego sklepu handlowego, zaś osadzeni – korzystający z oferty kantyny – mogą pewne rozwiązania proponować, które ewentualna sprzedaż uzależniona jest od decyzji przedsiębiorcy.
Sąd Okręgowy przywołał też resocjalizacyjną funkcję kary pozbawienia wolności, która z samej swej istoty musi być pewnego rodzaju dolegliwością. Wykonywanie kary ma oddziaływać przede wszystkim na osobę samego skazanego. Głównym celem jest resocjalizacja skazanego mająca zapobiec jego powrotowi do przestępstwa. Pożądanym jest także, by po odbyciu kary w skazanym powstało przeświadczenie, że każde naruszenie prawa spowoduje szybką reakcję państwa, którego instytucje stoją na straży porządku prawnego. Osadzeni otrzymują trzy bezpłatne posiłki. W sytuacji natomiast, gdy ich indywidualne zapotrzebowanie na żywność i inne produkty spożywcze jest większe aniżeli zapewniane przez aparat państwowy, istnieje możliwość dokonania zakupów uzupełniających. Jeżeli natomiast zaopatrzenie sklepu nie odpowiada ich gustowi, mogą – w drodze próśb lub stosownych wniosków – podpowiadać pewne rozwiązania, nie zaś rościć z tytułu braków w sklepie szereg pretensji.
Jako niezasadne uznano też zarzuty dotyczące nieprawidłowości we wliczaniu opakowań do gramatury całkowitej dokonanych zakupów, postępowanie pozwanego było prawidłowe i zgodne z obowiązującymi przepisami. To zaś, czy placówki penitencjarne w innych częściach Polski, respektują obowiązujące wytyczne, pozostaje poza sferą oceny Sądu, albowiem przedmiot niniejszego postępowania odnosi się wyłączne do osoby powoda i jego pobytu w Areszcie Śledczym w H.