W dniu 18 marca 2015r. o godz. 8.30 Sąd Apelacyjny w Białymstoku rozpozna sprawę I ACa 901/14 o ochronę dóbr osobistych naruszonych przez zamieszczenie negatywnej opinii na forum internetowym.
Powód, lekarz weterynarii, wniósł o ochronę dóbr osobistych przez usunięcie zamieszczonego przez pozwanych na forum internetowym wpisu, złożenie przez nich pisemnych przeprosin i oświadczenia cofającego wszelkie zarzuty oraz zasądzenie od pozwanych na rzecz Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami kwoty 11 tys. zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości.
Sąd Okręgowy ustalił, że w kwietniu 2012r. pozwani, właściciele rasowego, wystawowego psa rasy owczarek kaukaski, skontaktowali się z białostocką kliniką weterynaryjną, prosząc o pilną pomoc dla chorego czworonoga. Pierwszej pomocy w domu pozwanych udzielił psu technik weterynarii, następnie w klinice zwierzę przeszło półtoragodzinną operację, którą przeprowadził powód. Następnego dnia stan psa gwałtownie się pogorszył. Pozwani kontaktowali się najpierw telefonicznie, a potem także osobiście z powodem, prosząc o wizytę domową, ten jednak odmówił, sugerując przywiezienie psa do kliniki. Z uwagi na zły stan zwierzęcia oraz jego wagę pozwani nie zdecydowali się na to. Wieczorem pies zdechł.
W maju 2012r. pozwani na forum internetowym opisali tę sytuację, negatywnie opiniując powoda i działanie personelu kliniki weterynaryjnej. W treści wpisu w stosunku do powoda użyli określenia „to postawa rzeźnika, a nie lekarza”. W czerwcu 2012r. na tym samym forum internetowym ponownie zamieścili negatywną ocenę przeprowadzonego przez powoda leczenia ich psa, kończąc opinię sformułowaniem, że klinika powoda to „rzeźnia”.
Jednocześnie w maju 2012r. pozwani złożyli też skargę na niewłaściwe, w ich ocenie, leczenie podejmowane przez powoda do Krajowego Sądu Lekarsko-Weterynaryjnego. Postępowanie dyscyplinarne wszczęte w tej sprawie umorzono, a zażalenie wniesione przez pozwanych zostało oddalone. Wówczas pozwani wnieśli skargę do Ministerstwa Rolnictwa, która została uznana za zasadną w zakresie nieprawidłowości przeprowadzonych postępowań przed organami dyscyplinarnymi.
Domagając się ochrony dóbr osobistych powód argumentował, że zarzuty stawiane przez pozwanych nie są prawdziwe i naruszyły jego dobre imię. Podejmowane przez niego działania w celu ratowania psa były prawidłowe, co potwierdza oddalenie skargi przez Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej.
Pozwani przyznali, że zamieścili na forum negatywną opinię dotyczącą pomocy weterynaryjnej udzielonej ich psu. Zarzucali powodowi m.in. niedostateczną opiekę pooperacyjną i brak zainteresowania losem psa, zgon zwierzęcia łączyli bezpośrednio z działaniem powoda. Zdaniem pozwanych arogancka postawa powoda uprawniała ich do użycia sformułowania porównującego powoda do rzeźnika.
Sąd Okręgowy wyjaśnił, że dla oceny, czy dana wypowiedź mieści się w granicach chronionych zasadą wolności wypowiedzi, konieczne jest zakwalifikowanie jej jako wypowiedzi o faktach lub wypowiedzi ocennej. Kwalifikacja twierdzenia co do faktów jako fałszywego przesądza o bezprawności działania. Natomiast ocena wartościująca jest realizacją prawa do wolności wypowiedzi i jako taka pozostaje pod ochroną prawa.
Sąd Okręgowy uznał, że twierdzenia pozwanych miały charakter mieszany.
W części zawierającej twierdzenia o faktach sąd uznał ją za prawdziwą, uznając, że w świetle materiału dowodowego istnieją poważne wątpliwości co do prawidłowości leczenia psa pozwanych, a postawa powoda może budzić sprzeciw. Pozostały zakres wypowiedzi pozwanych o nieprofesjonalnym postępowaniu powoda, w tym przyrównanie powoda do rzeźnika, miała charakter ocenny. Jednak nawet zakładając, że ta część wypowiedzi mogła naruszyć dobra osobiste powoda, to zostało obalone domniemanie bezprawności działania pozwanych w ramach kontratypu dozwolonej krytyki osoby wykonującej działalność publiczną.
W ocenie Sądu Okręgowego zebrane dowody nie pozwoliły na ustalenie, że wypowiedź pozwanych wpłynęła na pogorszenie opinii powoda, a co za tym idzie kliniki, której jest współwłaścicielem. Działalność kliniki i pracujących w niej lekarzy spotykała się z wypowiedziami krytycznymi już wcześniej. Powód, wykonujący zawód zaufania publicznego, musi godzić się z tym, że jego działania będą oceniane. Jednocześnie właściwości forum internetowego i charakter jego ekspresji uzasadniają większe niż przeciętne przyzwolenie na ostrzejsze, częściowo skrótowe i dobitne opinie. Zdaniem sądu wypowiedzi pozwanych nie przekroczyły granic dozwolonej krytyki, ich celem nie było poniżenie powoda, ale ocena jego działalności w zakresie leczenia ich psa.
Dlatego też sąd I instancji powództwo oddalił.
Wyrok ten zaskarżył pełnomocnik powoda, zarzucając dowolną ocenę materiału dowodowego skutkującą przyjęciem, że leczenie psa pozwanych nie było prawidłowe oraz naruszenie art. 24 k.c. i art. 448 k.c. poprzez ich błędną wykładnię w zakresie uznania, że wypowiedzi pozwanych na forum internetowym, zarówno co do faktów, jak i w części ocennej nie naruszyły dobra osobistego powoda, a jeśli nawet, to nie miały charakteru bezprawnego i mieściły się w ramach dozwolonej krytyki. Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa.